Τα φάρμακα για το στομάχι και ιδιαίτερα οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs), όπως ομεπραζόλη, εσομεπραζόλη, παντοπραζόλη κ.λπ., χρησιμοποιούνται ευρέως για τη θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, του πεπτικού έλκους και άλλων σχετικών παθήσεων. Η συστηματική (μακροχρόνια ή αχρείαστη) χρήση τους δεν συνίσταται, εκτός αν υπάρχει σαφής και τεκμηριωμένη ιατρική ένδειξη, για τους εξής σημαντικούς λόγους:
1. Αυξημένος κίνδυνος λοιμώξεων και άλλων παθήσεων:
- Η συχνή χρήση PPIs αυξάνει τον κίνδυνο πνευμονίας (κατά 27–39%).
- Συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα λοίμωξης από Clostridium difficile και άλλες εντερικές λοιμώξεις.
- Μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική βλάβη, οξεία διάμεση νεφρίτιδα και ακόμα και άνοια ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
2. Διαταραχές στην απορρόφηση ουσιών & ανεπάρκειες:
- Προκαλούν μειωμένη απορρόφηση μαγνησίου, ασβεστίου, σιδήρου και βιταμίνης Β12, οδηγώντας δυνητικά σε ανεπάρκειες, αναιμία και θρομβοκυτοπενία.
- Η χρόνια έλλειψη αυτών των μικροστοιχείων μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα, όπως οστεοπόρωση και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων.
3. Κίνδυνος ανάπτυξης καλοήθων πολυπόδων και καρκίνου:
- Η μακροχρόνια λήψη PPIs έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο κακοήθειας του στομάχου, κατά κύριο λόγο όταν λαμβάνονται για αρκετά χρόνια (ο κίνδυνος αυξάνεται ανάλογα με τη διάρκεια).
- Αυξάνει επίσης τη συχνότητα καλοήθων πολυπόδων στο στομάχι (κυστικοί πολύποδες), που υποχωρούν όταν διακοπεί το φάρμακο.
4. Καρδιαγγειακοί και μεταβολικοί κίνδυνοι:
- Παρατηρείται συσχέτιση με έμφραγμα μυοκαρδίου και διαταραχές του καρδιακού ρυθμού (π.χ. επιμήκυνση QTc στο καρδιογράφημα).
- Μακροχρόνια χρήση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, ειδικά αν ξεπερνά τα 2 χρόνια.
5. Υπερσυνταγογράφηση & αμφιλεγόμενες ενδείξεις:
- Οι PPIs συχνά υπερ-συνταγογραφούνται χωρίς αυστηρή ένδειξη, ενώ οι μελέτες συσχετίσεων με μακροχρόνιους κινδύνους ενίοτε επηρεάζονται από συγχυτικούς παράγοντες (ηλικία, συνοσηρότητες).
- Κάθε ασθενής πρέπει να αξιολογείται εξατομικευμένα ως προς το αν πράγματι χρειάζεται μακροχρόνια αγωγή, και εφόσον χρειάζεται να λαμβάνει το φάρμακο στη χαμηλότερη αποτελεσματική δόση για το ελάχιστο δυνατό διάστημα.
Συμπέρασμα:
Οι PPIs είναι αποτελεσματικά και ασφαλή φάρμακα για βραχυπρόθεσμη χρήση ή για περιπτώσεις με αποδεδειγμένη ανάγκη μακροχρόνιας αγωγής (π.χ. σύνδρομο Zollinger-Ellison). Ωστόσο, η συστηματική, άσκοπη ή μακροχρόνια χρήση ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία· για τον λόγο αυτόν, πρέπει να αποφεύγεται εκτός αν υπάρχει αυστηρή ιατρική ένδειξη και τακτική επανεξέταση της αναγκαιότητας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου