Πόσο θεραπεύουν την οσφυοισχιαλγία τα φάρμακα;

Η πρακτική της χορήγησης κορτιζόνης, αντιφλεγμονωδών (πχ voltaren, mesulid, algofren, κλπ) και νευροληπτικών (πχ Lyrica, Neurontin) φαρμάκων για την αντιμετώπιση της οξείας οσφυοισχιαλγίας είναι διαδεδομένη, αλλά συνοδεύεται από σημαντικούς μακροπρόθεσμους κινδύνους, ειδικά όταν η χρήση είναι επαναλαμβανόμενη ή παρατεταμένη.

Πόσο όμως αποτελεσματικά μπορεί να είναι τα παραπάνω φάρμακα;

Η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αυτών στην οσφυοισχιαλγία διαφέρει σημαντικά ανά κατηγορία και εξαρτάται από τη μορφή χορήγησης, τη διάρκεια και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων.

Κορτικοειδή (Στεροειδή)

Ενέσιμη μορφή (επισκληρίδιες ενέσεις): Παρέχουν μέτρια ανακούφιση του πόνου και βελτίωση της λειτουργικότητας βραχυπρόθεσμα (μέχρι 3-6 μήνες), ειδικά σε περιπτώσεις ισχιαλγίας λόγω δισκοκήλης. Το όφελος μειώνεται με το χρόνο και δεν υπάρχει τεκμηριωμένο μακροπρόθεσμο θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Από του στόματος (χάπια): Παρέχουν πολύ μικρό ή καθόλου όφελος στη μείωση του πόνου και μόνο ήπια βελτίωση της λειτουργικότητας. Η χρήση τους δεν θεωρείται αποτελεσματική ως κύρια θεραπεία για την ισχιαλγία.

Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ)

Αποτελεσματικότητα: Δεν είναι πιο αποτελεσματικά από το placebo στη μείωση του πόνου της ισχιαλγίας. Μπορεί να προσφέρουν ήπια συνολική βελτίωση στα συμπτώματα, αλλά η ποιότητα των μελετών είναι χαμηλή και τα οφέλη περιορισμένα. Η χρήση τους συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο παρενεργειών, ιδιαίτερα σε μακροχρόνια χρήση.

Νευροληπτικά

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα νευροληπτικά θεραπεύουν την ισχιαλγία ή προσφέρουν ουσιαστική ανακούφιση από τον πόνο σε μη ψυχιατρικές καταστάσεις όπως η ισχιαλγία. Η χρήση τους δεν συνιστάται και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες.

Τι μπορεί να βοηθήσει τον πόνο σε οξεία φάση;

Σε γενικές γραμμές τα παραπάνω φάρμακα αλλά μπορούν να προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση των συμπτωμάτων της οξείας οσφυοισχιαλγίας σε επιλεγμένες όμως περιπτώσεις. Είναι προτιμότερη η χρήση απλών αναλγητικών (πχ παρακεταμόλη) ή αναλγητικών μαζί με κωδείνη ή τραμανδόλη. 

Σε οξεία φάση μπορεί να βοηθήσει: 

• Η ανάπαυση: Μικρή περίοδος ανάπαυσης (1-3 ημέρες) μπορεί να βοηθήσει στην έντονη φάση του πόνου, αλλά η παρατεταμένη ακινησία πρέπει να αποφεύγεται.
• Βελονισμός & ωτοβελονισμός: Σύμφωνα με μελέτες, ο βελονισμός και ο ωτοβελονισμός μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον πόνο και να βελτιώσουν τη λειτουργικότητα, χωρίς τις παρενέργειες των φαρμάκων.
• Εφαρμογή κρύων επιθεμάτων: Τα κρύα επιθέματα (π.χ. πάγος τυλιγμένος σε πετσέτα) τις πρώτες 48 ώρες μπορούν να μειώσουν το οίδημα και τον πόνο. Τα θερμά επιθέματα συνιστώνται μόνο στη χρόνια φάση, όχι στην οξεία, καθώς μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
• Σωστή στάση σώματος: Ύπνος σε σκληρό στρώμα, ανάσκελα ή στο πλάι, και αποφυγή παρατεταμένης καθιστής θέσης. Η εργονομία στην καθημερινότητα είναι σημαντική.
• Ενημέρωση και εκπαίδευση: Κατανόηση της φύσης του πόνου και αποφυγή φόβου για κίνηση. Η ψυχολογική υποστήριξη βοηθά στη διαχείριση του άγχους, που μπορεί να επιδεινώσει τον πόνο.
• Ήπιες κινήσεις και περπάτημα: Όταν ο πόνος το επιτρέπει, ήπιες κινήσεις και μικρές βόλτες βοηθούν στην αποφυγή δυσκαμψίας.
• Αποφυγή ακατάλληλων χειρισμών: Χειροπρακτικές τεχνικές ή ασκήσεις χωρίς διάγνωση μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση και να προκαλέσουν επιπλοκές, ειδικά αν υπάρχει δισκοκήλη

Η φυσικοθεραπεία και οι ειδικές ασκήσεις συνήθως ξεκινούν αφού υποχωρήσει η έντονη οξεία φάση και όχι τις πρώτες ημέρες, καθώς μπορεί να επιδεινώσουν τον πόνο.